De geschiedenis van zorgvilla Wittenburg in Stompetoren

De geschiedenis van zorgvilla Wittenburg in Stompetoren

De geschiedenis van zorgvilla Wittenburg in Stompetoren gaat vanzelfsprekend ver terug. Het statige pand is dan ook een waardige uitbreiding voor Van Hollant. Alles in en aan dit monumentale pand straalt historie uit. Bovendien biedt de centrale ligging in het prachtige, oer-Hollandse polderlandschap van de Schermer een unieke leefomgeving voor onze bewoners. 

Omdat we graag meer willen weten over de geschiedenis van ‘Wittenburg’ zijn wij dan ook de online archieven ingedoken en hebben we een bezoek gebracht aan het West-Fries archief in Hoorn. Hieronder doen wij verslag van onze -voorlopige- bevindingen.

Buitenhuis

De geschiedenis van het landgoed waarop Wittenburg is gebouwd, gaat terug tot 1650. Het landgoed stond destijds bekend onder de namen ‘De Boomgaard’ en ‘Hoogland’. In 1833 werd dit landgoed aangekocht door Coenraad Witte, een Alkmaarse bierbrouwer.

In 1889 liet herenboer Kramer Glijnis als nieuwe eigenaar van het landgoed er een herenboerderij bouwen. Uit de oude funderingen blijkt dat hiervoor een oude stolpboerderij op deze plek gesloopt is. De herenboerderij bestond uit een voorhuis, een stolpschuur en een koetshuis, waarvan laatstgenoemde inmiddels niet meer aanwezig is. Het ‘buitenhuis’ werd vernoemd naar de voorgaande bewoner van deze plek, Coenraad Witte. En zo werd het pand ‘Wittenburg’ gedoopt.

De ‘eerste steen’ werd op 8 mei 1889 gelegd door de toen 13-jarige Cornelis Kramerglijnis. Het dorpje heette toen nog Noordschermer, maar werd in de volksmond al Stompetoren genoemd, verwijzend naar de kerk die tussen 1662 en 1664 werd gebouwd, maar nimmer een spits kreeg.

Deze omgrachtte herenboerderij, met name het voorhuis, is ontworpen door J. Hille. Het pand bevat geblokte hoeklisenen en neorenaissance-details. Een ijzeren hek tussen geblokt gepleisterde hekpijlers met het wapen van de gemeente Schermer markeert de toegang tot het terrein.

Gemeentehuis Schermer

Met een sprongetje in de tijd zien we dat het pand tot 1980 als burgemeesterswoning diende voor de familie Posch. De heer J. Posch was burgemeester van de gemeente Oterleek tussen 1938 en 1965.

Het pand raakte vervolgens in verval tot Wittenburg in 1986 en 1987 verbouwd werd, naar ontwerp van architect Sander Douma, om dienst te doen als gemeentehuis. Hierbij werden de belangrijke kenmerken en vele ornamenten behouden. Het pand is tot 1 januari 2015 het gemeentehuis geweest van de in 1970 ontstane gemeente Schermer. In deze periode heeft Wittenburg in haar rol als gemeentehuis het prachtige decor gevormd voor vele trouwerijen en andere plechtigheden.

Nadat de gemeente Schermer in 2012 tot een fusie met de gemeente Alkmaar heeft besloten, zijn de gemeenteambtenaren vertrokken. Het pand stond derhalve sinds 1 januari 2015 leeg.

Provinciaal monument

Wittenburg is een provinciaal monument. De omgrachtte voormalig herenboerderij met erf aan de Noordervaart 99 te Stompetoren is van algemeen belang bevonden als gaaf voorbeeld van de rijke landelijke bouwkunst uit de negentiende eeuw.

Van Hollant heeft Wittenburg in 2020 aangekocht en gaat het monument grondig renoveren. In 2021 opent de sierlijk ijzeren poort en exploiteert Van Hollant een zorgvilla in het monumentale pand. De geschiedenis van zorgvilla Wittenburg in Stompetoren wordt zo de basis voor een veilig thuis voor zorgbehoevende ouderen.

Bronnen

Zorgvilla Wittenburg - Uitvoeringsregeling restauratie provinciale monumenten - Provincie Noord Holland

Een deel van de restauratie van het monumentale pand Wittenburg wordt mogelijk gemaakt door de Provincie Noord Holland. Met behulp van de Uitvoeringsregeling restauratie provinciale monumenten worden de monumentale elementen als de plafonds, de trap en de dragende constructie ‘het vierkant’ met de grootst mogelijke zorg gerestaureerd.